Έχουν γραφτεί αρκετές φορές ιστορίες με αθλητές που κέρδισαν (εντός και εκτός εισαγωγικών) τη ζωή τους, μέσω του ταλέντου που είχαν σε κάποιο σπορ. Που ξέφυγαν από το προδιαγεγραμμένο ως «μαύρο» μέλλον τους και συνάμα βοήθησαν στη σωτηρία τους ανθρώπους που ήταν πάντα δίπλα τους. Ώρα να... σημειωθεί μια, για εκείνους τους αθλητές που μέσω των σπορ βρήκαν έναν προορισμό ζωής και τελικά την ίδια τη ζωή τους. Ανθρώπους που αναφέρονται ως παραδείγματα για όλους μας, αλλά λίγοι μπαίνουν στη διαδικασία να ασχοληθούν περισσότερο μαζί τους. O Μανόλης Στυλιανακάκης, ο Μάξιμος Χατζηδάκης, ο Παναγιώτης Χριστόφορος, ο Μιχάλης Ψαράκης (και ο Σταύρος Κοκκινάκης) είναι μερικοί από αυτούς, οι οποίοι ζουν και αγωνίζονται ανάμεσα μας. Είναι αυτοί που αποφάσισαν να βρουν «διέξοδο» στο μπάσκετ, δημιουργώντας τον Αθλητικό Σύλλογο Κινητικά Αναπήρων Ηράκλειο. Η συγκεκριμένη πεντάδα μίλησε για πρώτη φορά, εξηγώντας στο basketaki.news πως πήραν την απόφαση να στίσουν μια τέτοιου είδους ομάδα και κατά πόσον η προσπάθεια τους «πιάνει» τόπο στην κοινωνία του Ηρακλείου.
Μάξιμος: «Η ομάδα λέγεται «Ηράκλειο» και το λέω αυτό γιατί υπάρχει μια παρεξήγηση ότι ΑΣΚΑ είναι η ονομασία του συλλόγου. ΑΣΚΑ δεν είναι η ονομασία του συλλόγου αλλά ο χαρακτηρισμός, αθλητικός σύλλογος κινητικά αναπήρων και το όνομα ''Ηράκλειο''».
Αν κάποιος ρωτούσε τι είναι το μπάσκετ με καρότσι και ο ΑΣΚΑ Ηράκλειο τι θα του λέγατε;
Μανόλης: «Το μπάσκετ με καρότσι είναι ένα άθλημα, το οποίο απευθύνεται με κινητικές αναπηρίες μόνο, γενικά περιλαμβάνουν ένα μεγάλο εύρος αναπηριών. Δηλαδή, ο γενικός κανόνας είναι ότι όσοι δεν μπορούν να παίξουν λόγω κάποιου κινητικού προβλήματος στο μπάσκετ των αρτιμελών μπορεί να παίξει σε αυτό με καρότσι. Αν κάποιος έχει πρόβλημα με τους χιαστούς, με μηνίσκο, με μέση, έχει το δικαίωμα κανονικά να παίξει σε μια τέτοια ομάδα. Τώρα όσον αφορά τον ΑΣΚΑ Ηράκλειο, είναι μια νεοσύστατη ομάδα, πέρσι ξεκίνησε ουσιαστικά, τον Απρίλη (του 2016) μπήκαμε στο γήπεδο, τώρα βρισκόμαστε στη φάση των προπονήσεων και θα συμμετέχουμε κανονικά στο επόμενο πανελλήνιο πρωτάθλημα που θα γίνει τον Γενάρη (του 2017). Γενικά κάθε χρόνο γίνεται πανελλήνιο πρωτάθλημα και κύπελλο. Υπάρχουν εθνικές ομάδες, υπάρχουν αντίστοιχες διοργανώσεις, ευρωπαϊκό ανατολικής Ευρώπης».
Έχει διαφορές στους κανονισμούς από το μπάσκετ των αρτιμελών, υπάρχουν διευκολύνσεις στο παιχνίδι;
Μανόλης: «Οι κανονισμοί είναι όλοι οι ίδιοι με το μπάσκετ τον αρτιμελών. Τα χρονόμετρα είναι ίδια, μέχρι και βήματα έχουμε (το τρίτο σπρώξιμο του αμαξιδίου χωρίς να κανείς ντρίπλα είναι παράβαση βήματων). Γενικά όλοι οι κανονισμοί έχουν μεταφερθεί πιστά στο άθλημα μας. Στα τρία δευτερόλεπτα μέσα στη ρακέτα απ πούμε μετράει η πρόθεση να βγεις, γιατί όπως καταλαβαίνετε όταν υπάρχουν πέντε αμαξίδια μέσα στη ρακέτα είναι δύσκολο, αλλά άμα δουν οι διαιτητές ότι προσπαθήσεις να βγεις και δεν υπάρχει χώρος, τότε δεν τα σφυρίζουν. Δεν υπάρχουν γενικά διευκολύνσεις, οι μπασκέτες είναι στο ίδιο ύψος, το γήπεδο έχει ακριβώς τις ίδιες διαστάσεις, το τρίποντο είναι ακριβώς στις ίδιες αποστάσεις. Η διαφορά είναι ότι σε εμάς υπάρχει ένα σύστημα, το οποίο είναι λίγο δύσκολο να το αναλύσουμε. Υπάρχει ένα σύστημα, το οποίο κάθε αθλητής ανάλογα με την αναπηρία του έχει ένα βαθμό. Δηλαδή κάθε παίκτης έχει έναν αριθμό στο δελτίο του, ο οποίος προκύπτει έπειτα από εξέταση ιδικού γιατρού. Αυτός ο αριθμός ονομάζεται «classification » και είναι από το ένα μέχρι και το τέσσερα μισό. Το «ένα» το παίρνει η πιο βαριά αναπηρία το «τέσσερα μισό» το παίρνει η πιο ελαφριά. Η πεντάδα που θα αγωνιστεί κάθε φορά στα τοπικά πρωταθλήματα δεν πρέπει να υπερβαίνει στο άθροισμα της το «δεκατέσσερα μισό» και στις διεθείς διοργανώσεις το «δεκατέσσερα». Αυτό γίνεται για λόγους δικαιοσύνης, προκειμένου μια ομάδα να μην βάλει για παράδειγμα πέντε που έχουν ακρωτηριασμένο πέλμα, να μπορούν να παίξουν και κάποιοι παραπληγικοί, οι οποίοι δεν έχουν δυνατό κορμό, οπότε σ' αναγκάζει το σύστημα να έχεις απ όλες τις αναπηρίες. Από τις πιο βαριές, η οποία είναι μια βαριά παραπληγία (δεν πάμε παραπάνω γιατί ο κάθε αθλητής θα πρέπει να σπρώξει το αμαξίδιο) μέχρι τις πιο ελαφριές όπως είναι ο μηνίσκος, η κάποιος πολύ μικρός ακρωτηριασμός. Έτσι όταν λέμε ότι κάποιος είναι «ένα» δεν εννοούμε ότι παίζει «άσσος» αλλά τον βαθμό του «classification».
Στο «Ηράκλειο» υπάρχει δυνατότητα να κατεβάσουμε πεντάδα και να παίξουμε, δεν είμαστε όλοι πάνω από «τρία» ή «τριάμισι» απλά συνεχώς ψάχνουμε και νέα άτομα, τα οποία μπορεί να είναι είτε κάποιες παραπληγίες που συνήθως είναι πιο χαμηλά στο «classification », για να υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής και εναλλαγής παικτών σχημάτων και συστημάτων. Για παράδειγμά εγώ είναι τεσσεράμισι και ο Σταύρος, ο οποίος είναι αρτιμελής. Μπορεί κάποια ομάδα να έχει μέχρι δύο αρτιμελείς με την προϋπόθεση όμως ότι ο ένας αλλάζει τον άλλο δεν μπορούν και οι δύο ταυτόχρονα να είναι στο παρκέ. Ο Μιχάλης που έχει ακρωτηριασμό, είναι λογικά και αυτός τεσσεράμισι (και λέμε λογικά γιατί πριν εξεταστεί εμείς δεν μπορούμε να προδικάζουμε) και αυτό γιατί στην ουσία μπορεί να ελέγξει τον κορμό του. Και μπορεί να ελέγξει ουσιαστικά το καρότσι. Επίσης μπορεί να κάτσει πιο ψηλά, το ύψος του καθίσματος στο καρότσι το ορίζει σε μεγάλο βαθμό το «classification», για παράδειγμα εγώ και ο Παναγιώτης λόγω της αναπηρίας μας δεν μπορούμε να κάτσουμε σ ένα κάθισμα το οποίο είναι ψηλό, εμείς καθόμαστε σε μία γούβα, οπότε αυτό έχει ως αποτέλεσμα να είμαστε πιο κοντοί.
Το κάθε καρότσι προσαρμόζεται πάνω στον αθλητή και είναι σχεδιασμένο μόνο γι αυτόν. Δεν θα πάρω εγώ το καρότσι του Μάξιμου ή ο Μάξιμος του Παναγιώτη. Είναι καθαρά θέμα ελέγχου του κορμού του καθένα από εμάς».
Κάθε νεοσύστατη ομάδα αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα, όπως το να βρει γήπεδο, το να βρει χορηγούς παίκτες, γραφειοκρατικά κ.ο.κ. Εσείς αντιμετωπίσατε τέτοιου είδους προβλήματα;
Μανόλης: «Δεν αντιμετωπίσαμε μεγαλύτερα προβλήματα πέρα από τα αναμενόμενα. Τα οποία είναι τα άτομα. Δηλαδή, χρειαζόμαστε διαρκώς άτομα-παίκτες-αθλητές. Υποψήφιους αθλητές. Προφανώς δεν είναι ανάγκη κάποιος να είναι έτοιμος αθλητής να έρθει και να παίξει μπάσκετ με αμαξίδια αρκεί η διάθεση και να τον βοηθάει και η αναπηρία του. Κατά τ άλλα τα «2Αοράκια» είναι υπέρ προσβάσιμα είναι από τα πιο προσβάσιμα μέρη του Ηρακλείου για άτομα με αναπηρία. Μας έχουν γενικά αποδεχτεί πολύ καλά εδώ. Γενικά ο κόσμος την έχει αγκαλιάσει την προσπάθεια μας. Και παρόλο που το άθλημα μας είναι ένα ακριβό άθλημα δυστυχώς, από την άποψη του ότι απαιτείται ένας συγκεκριμένος εξοπλισμός, τέτοιες εποχές πήγε καλά. Υπάρχει η στήριξη της περιφέρειας που χωρίς αυτή θα συζητούσαμε με άλλα δεδομένα. Ο κόσμος δείχνει ότι το αγαπάει αυτό το άθλημα, του αρέσει το απολαμβάνει, του αλλάζει κατά κάποιον τρόπο την εικόνα που είχε για την αναπηρία στο μυαλό του. Και αυτό τους αρέσει. Και στην «Τρίτη γιορτή αθλητισμού» που συμμετείχαμε με τα παιδάκια και στο «welling to help» στην πλατεία ελευθερίας που παίξαμε «3on3» ο κόσμος το αγκάλιασε.
Όσο να είναι, είναι κάτι καινούριο. Δεν το έχουν ξαναδεί τουλάχιστον εδώ στο Ηράκλειο το συγκεκριμένο άθλημα και αυτό τραβάει το ενδιαφέρον. Επίσης είναι ωραίο εντυπωσιακό άθλημα από μόνο του».
Μου είπατε ότι τα «2Αοράκια» είναι υπέρ προσβάσιμα για εσάς, το Ηράκλειο σαν πόλη;
Παναγιωτης: «Η αλήθεια είναι λίγο πικρή. Μας θυμούνται 3 Δεκεμβρίου (παγκόσμια μέρα αναπηρίας). Γι αυτό και απέχω γενικά εγώ από αυτές τις εκδηλώσεις. Αυτό είναι το ηθικό κομμάτι. Το δεύτερο κομμάτι είναι το πρακτικό. Εγώ και ο Μανόλης είμαστε από τους πιο παλιούς. Εγώ είμαι χτυπημένος από το 1998 και ο Μανόλης πολλά χρόνια. Τα υπόλοιπα παιδιά είναι πιο φρέσκα. Εγώ έχω και δύο παιδάκια και είναι διπλάσιος ο κόπος για να κατέβεις στην πόλη του Ηράκλειου. Είναι ένα χάος. Και δεν είναι χάος όσον αφορά τ ότι δεν έχει ράμπες η πόλη ή ότι δεν έχουμε αναπηρικά πάρκινγκ, πράγματα τα οποία μας έρχονται πρώτα στο μυαλό. Ας πάρουμε παράδειγμα ότι θέλεις να πας να ψωνίσεις ένα ρούχο, δεν υπάρχει εκτός από τις μεγάλες αλυσίδες προσβάσιμα μαγαζιά. Πρέπει να είσαι «spider-man» για να μπεις στα μαγαζιά να ανεβαίνεις σκαλοπάτια να κατεβαίνεις σκαλοπάτια. Θέλεις να πας να πιεις ένα καφέ, από όλες τις καφετέριες που υπάρχουν στο Ηράκλειο, μόνο μια ήταν με αναπηρική τουαλέτα και τώρα έγινε και μια δεύτερη».
Μανόλης: «Η δική μου άποψη είναι πιο αισιόδοξη από αυτή του Παναγιώτη. Γενικά όμως έχουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα ως προς την προσβασιμότητα σημαίνει να μπορείς να πάρεις το λεωφορείο να κατέβεις στο κέντρο, εμείς ούτε καν το σκεφτόμαστε αυτό. Προσβασιμότητα είναι να μπορείς να παρκάρεις και αυτό γιατί αν και έχουμε αρκετές θέσεις για πάρκινγκ για άτομα με αναπηρία, τις περισσότερες φορές είναι κατειλημμένες. Παρόλα αυτά δεν θεωρώ ότι κάποιος βρίσκει μια αναπηρική θέση και λέει «ωραία αναπηρική θέση ας κάνω τη ζωή κάποιου που την έχει ανάγκη δύσκολη» απλά δεν ξέρει ο κόσμος. Πρώτον αγνοεί την ύπαρξη μας, από την άποψη ότι δεν μπορείς να κυκλοφορείς στο κέντρο με αμαξίδιο, άρα δεν πας στο κέντρο, άρα δεν βλέπεις αμαξίδια, άρα λες εντάξει δεν έχω δει ποτέ στη ζωή μου αμαξιδιο. Για να μάθουν λοιπόν την ύπαρξη μας και να μας μάθει ο κόσμος, θα πρέπει να κυκλοφορούμε. Αυτό που γίνεται με τον ΑΣΚΑ Ηρακλείου, με τους παραολυμπιονίκες είναι φοβερό γιατί παίρνει προβολή το θέμα, υπάρχουν άνθρωποι που αρχίζουν να σκέφτονται ότι υπάρχουμε όλοι εμείς. Μόνο έτσι, μακροπρόθεσμα θα αλλάξει όλο αυτό το πράγμα. Άμα ο κόσμος μας συνηθίσει, παράδειγμα, τώρα το Γενάρη που θα κατέβουμε στο πρωτάθλημα, βδομάδα παρά βδομάδα θα μένει μια ομάδα με κινητικά ανάπηρους στο κέντρο του Ηρακλείου. Αυτό θα κάνει πολύ καλό στην πόλη μόνο με την εικόνα. Από εκεί ξεκινάει το όλο θέμα».
Πόσο εύκολο είναι για τον ΑΣΚΑ Ηράκλειο να ταξιδεύει ανά την Ελλάδα βδομάδα παρά βδομάδα;
Παναγιώτης: «Εύκολο είναι. Όσο εύκολο είναι για μια αρτιμελή ομάδα μπάσκετ. Στο πλοίο θα κλίνουμε την αναπηρική καμπίνα. Στο αεροπλάνο είναι ακόμα πιο εύκολο, γενικά είμαστε ταξιδιάρικοι τύποι.Τα εκτός παιχνίδια μας θα είναι Αθήνα, Πάτρα, Ρόδος και Χανιά».
Όσον αφορά το πρωτάθλημα πως είναι; Υπάρχουν κατηγορίες, χωρίζεται σε ομίλους;
Μανόλης: «Υπάρχει μια κατηγορία πρώτη εθνική που είναι δώδεκα με δεκατρείς ομάδες, χωρίζονται σε νότιο και βόρειο όμιλο. Υπάρχει ομοσπονδία μπάσκετ με καρότσι, η οποία διοργανώνει το συγκεκριμένο πρωτάθλημα. Η πρώτη ομάδα του κάθε ομίλου περνάει απευθείας στο final-4 και η δεύτερη και η τρίτη παίζουν μεταξύ τους χιαστί και έτσι βρίσκονται οι τέσσερις ομάδες του final-4. Και μετά σ' ένα τριήμερα παίζουν όλοι μεταξύ τους και ανάλογα τις νίκες προκύπτει ο πρωταθλητής. Στο κύπελλο αντίστοιχα είναι όλα τα παιχνίδια knock-out».
Το πρωτάθλημα πότε αρχίζει έχουμε ακριβής ημερομηνία;
Μάξιμος: «Όχι ακόμα δεν έχει βγει συγκεκριμένη ημερομηνία».
Παρατήρησα ότι ο προπονητής σας δεν κάθεται στον πάγκο αλλά αγωνίζεται και αυτός, αυτό γίνεται μόνο για την προπόνηση η και στους επίσημους αγώνες;
Μάξιμος: «Είναι συνηθισμένο γενικά στο μπάσκετ με καρότσι να υπάρχει προπονητής, ο οποίος να αγωνίζεται και ως παίκτης. Είτε ο παίκτης-προπονητής είναι άτομο με αναπηρία είτε όχι. Δεν είναι εκτός κανονισμών. Υπάρχει αυτό και στο εξωτερικό και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Γενικά απ ότι ξέρω δεν υπάρχει ειδικότητα προπονητή μπάσκετ με καρότσι. Οπότε δεν ξέρω αν γίνεται στο εξωτερικό και ανά τακτά χρονικά διαστήματα έρχονται για να σου δώσουν τίτλου τέτοιου είδους προπονητή. Εγώ ας πούμε είμαι γυμναστής έχω τελειώσει γυμναστής στη Θεσσαλονίκη, είχα ασχοληθεί και εκεί στο τρίτο έτος (παίρνοντας την ειδικότητα μου πάνω σε αυτό), έπαιξα τότε δυόμισι χρόνια σε ομάδα της Θεσσαλονίκης, τον «Μέγα Αλέξανδρο». Αυτή ήταν ουσιαστικά η πρώτη μου επαφή με το άθλημα. Μετά εδώ στο Ηράκλειο δυστυχώς δεν υπήρχε ομάδα. Μου έλεγαν πολλοί να γίνει μια ομάδα, προσπαθούσα να φτιάξω μια, το πιο δύσκολο να σου πω την αλήθεια ήταν να βρεθούν τα άτομα. Ο Μανόλης ας πούμε ήξερα ότι ήταν από το Ηράκλειο και παίζει στη Ρόδο, δεν ήξερα όμως κατά πόσο θα μπορούσα να τον πίσω να επιστρέψει στο Ηράκλειο».
Παναγιώτης: «Γενικά είχαμε κάνει δυο προσπάθειες παλαιότερα με τον Μανόλη και τον αείμνηστο τον Γιώργο το Σηφάκη να φτιάξουμε ομάδα, η οποία όμως χτύπησε... τοίχο. Η πρώτη φορά ήταν λόγω έλλειψης ατόμων (είχανε μαζευτεί τότε μόνο τέσσερα άτομα ενώ είμαστε αρκετοί). Από τον παγκόσμιο οδηγό υγείας είναι 0,01 τα άτομα που έχουν κάκωση νωτιαίου μυελού που συνεπάγεται αμαξίδιο. Αν κάνεις τις αναλογίες είναι τεράστιο το ποσοστό εδώ στο Ηράκλειο αντίστοιχα είναι πάνω από τον μέσο όρο, λόγω των τροχαίων. Το 2001 ήταν εγγεγραμμένα στον σύλλογο κινητικών αναπήρων (τώρα έχει κλείσει) μόνο στον νομό Ηρακλείου, μόνο τα καροτσάκια, 300 άτομα».
Ποιος είχε την ιδέα της «τρίτης ένωσης» για να μιλάμε τώρα για τη συμμετοχή;
Μάξιμος: «Ο Μάνος είχε την ιδέα, πήρε τα τηλέφωνα και έγιναν συναντήσεις».
Μάνος: «Εγώ γενικά παίζω πολλά χρόνια. Παίζω 17 χρόνια. Έπαιξα 10 στα Χανιά, 6 στη Ρόδο και τώρα είναι ο 7ος χρόνος. Ομάδα στο Ηράκλειο δεν είχε, εγώ το είχα μαράζι να μην έχω ομάδα στην πόλη που μένω. Κάναμε έτσι την τρίτη προσπάθεια, βρέθηκε ο Μάξιμος, υπήρχε ένα δίκτυο ατόμων που ήξερα ότι θα συμμετέχουν σε αυτό τους έφερα σε επαφή και κατά κάποιο τρόπο τους ένωσα».
Τι είναι αυτό που απωθεί κάποιον να συμμετέχει σε μια ομάδα μπάσκετ με αμαξίδια;
Μανόλης: «Ο φόβος και η άγνοια. Ότι δηλαδή θα έρθει να παίξει μπάσκετ και ότι μπορεί να χτυπήσει. Δηλαδή είναι άθλημα άρα είναι επικίνδυνο γι αυτόν. Αυτός που θα φτάσει στο σημείο να παίξει μπάσκετ με καρότσι ή που θα αθληθεί γενικότερα γιατί και το μπάσκετ είναι ένα απαιτητικό άθλημα, γιατί έχει ταξίδια, γιατί έχει προπονήσεις, οι οποίες μπορεί για κάποιον να είναι επίπονες, που δεν ασχολείται. Τέλος πάντων για να φτάσει στο σημείο να αθληθεί πρεπει να έχει λύσει άλλα προβλήματα πιο πριν, τα οποία δυστυχώς η πλειοψηφία των ατόμων με λίγο βαρύτερη κινητική αναπηρία από ακρωτηριασμό και παραπληγίες δεν τα έχουν λύσει. Δεν τα έχουν λύσει για δικούς τους λόγους, οι οποίοι λόγοι είναι μια τεράστια κουβέντα. Ένα άτομο με κινητική αναπηρία δεν παίρνει την αποκατάσταση που θα έπρεπε να πάρει. Εν ολίγοις αν κάποιος χτυπήσει, θα τον περιθάλψουν, θα φτάσει σ ένα σημείο να είναι υγιείς και θα τον στείλουν σπίτι του. Δεν θα τον εκπαιδεύσουν ούτε πως να βάζει τα παπούτσια του, ούτε πως να κυκλοφορεί στους δρόμους, ούτε πως να ανέβει ένα πεζοδρόμιο, ούτε θα τον ενημερώσουν καν ότι μπορεί να οδηγάει, ότι μπορεί να κάνει σεξ, γιατί είναι τελείως διαφορετική διαδικασία μετά. Πως να χειριστεί ένα αμαξίδιο, πως να ξανακάνει κανονική τη ζωή του, πως να ντύνεται, πως να δουλεύει όλα τα απλά πράγματα που έκανε πριν χτυπήσει. Όλα αυτά τα πράγματα που είναι τόσο απλά και μετά γίνονται σύνθετα. Η διαδικασία όμως είναι συγκεκριμένη».
Παναγιώτης: «Εγώ είμαι ο τυχερός γιατί λόγο στρατού την έζησα. Χτυπάς, πας στο νοσοκομείο γίνεται το χειρουργείο, περνάνε ένα δυο μήνες για την αποκατάσταση του χειρουργείου, μετά το επόμενο στάδιο είναι συγκεκριμένο, σ όλο τον κόσμο εκτός από την Ελλάδα και κάποια άλλη τριτοκοσμικά κράτη. Ποιο είναι; πας σε κέντρο αποκατάστασης. Το λέει και η λέξη. Εκεί σου μαθαίνουν πως να επιστρέψεις στη φυσιολογική ζωή, δεν σου κάνουν χειρουργεία. Σου μαθαίνουν από το πιο απλό πράγμα, όπως να ντύνεσαι, όταν το μισό σου κορμί δεν σε υπακούει μέχρι και τα πιο σύνθετα. Δηλαδή, είσαι στο μετρό και κόβεται το ρεύμα πως ανεβαίνει πάνω, εκεί σου μαθαίνουν να ανεβαίνεις τα σκαλοπάτια με το καρότσι, το οποίο ακούγετε κάτι το περίπλοκο, όμως εκεί το μαθαίνεις για μια ώρα ανάγκης. Μαθαίνουν σ' έναν εργένη πως να πλένει τα ρούχα, τα πιάτα, από τα πιο απλά μέχρι και τα πιο σύνθετα. Μέχρι και το πως κρατάς ένα μωρό. Δηλαδή εγώ πριν κάνω τα παιδιά μου, με είχαν εκπαιδεύσει στη Σουηδία, πως θα πιάσω ένα μωρό, πως θα το αλλάξω, πως θα το μεταφέρω με το καρότσι, πως θα το πάω μια βόλτα. Απλά πράγματα, τα οποία φαίνονται σαν βουνό. Εδώ στη Ελλάδα δυστυχώς δεν γίνεται αυτό. Εδώ στην Ελλάδα τα παιδιά χτυπάνε και τα παίρνουν οι γονείς στο σπίτι, χωρίς αποκατάσταση, χωρίς τίποτα. Αυτό το παιδί λοιπόν πως θα έρθει στο μπάσκετ. Το βλέπει βουνό. Μετά όλα σου φαίνονται εύκολα. Εμείς είμαστε ενεργά άτομα. Δουλεύουμε, έχουμε οικογένειες. Ζούμε».
Είναι στο άτομο για το αν θα κλειστεί στο σπίτι του και δεν θα συνεχίσει τη ζωή του ή στην οικογένεια;
Μανόλης: «Σε όλα είναι. Είναι πρώτα στην οικογένεια, μετά στην κοινωνία και τελευταίο το άτομο αν μπορούμε να κατηγορήσουμε με σειρά κάτι τέτοιοι. Όσον αφορά το μπάσκετ θεωρώ ότι το μπάσκετ βοηθάει, ειδικά τα άτομα με πιο βαριές αναπηρίες, με την άποψη ότι υπάρχει διαρκής ενημέρωση. Υπάρχει ενημέρωση από άτομα τα οποία είναι δραστήρια, το ψάχνουν το συγκεκριμένο θέμα. Εγώ ας πούμε τις σημαντικότερες πληροφορίες δεν τις έχω μάθει από καμία αποκατάσταση, αλλά από συμπαίκτες γιατί έτυχε να παίζω μπάσκετ.
Το πρόβλημα είναι θέμα αντίληψης. Δυστυχώς είναι κάτι που σου συμβαίνει χωρίς να το περιμένεις ο Παναγιώτης ας πούμε πριν πάθει το τροχαίο δεν ήξερε ότι αύριο θα έχει τροχαίο και πως να χρησιμοποιεί το καρότσι. Γι αυτό θα πρέπει να χωνέψουμε, όσο σκληρό και να ακούγεται, ότι όλοι μας είμαστε εν δυνάμει ανάπηροι. Ή μπορεί να γίνουμε ανά πάσα στιγμή. Και όσο πιο πολύ το χωνέψουμε τότε τόσο πιο καλή συμπεριφορά θα έχουμε προς τους ανάπηρους, αλλά και αν ου μη γένοιτο μας χτυπήσει την... πόρτα μας η αναπηρία, θα έχουμε και τις γνώσεις και τη νοοτροπία να το αντιμετωπίσουμε. Υπάρχουν άτομα, τα οποία είναι κλεισμένα μέσα στο σπίτι τους και τα αντιμετωπίζουν ως άρρωστους σε ηλικίες δραματικά μικρές (16 έως 30 χρονών). Άτομα τα οποία έχουν να βγουν τρία η και περισσότερα χρόνια από το σπίτι τους. Είναι δραματικό. Ένας λοιπόν από τους λόγους που βοηθάει το μπάσκετ και όλος αυτός ο πρωταθλητισμός, είναι αυτά τα άτομα να βγουν από το σπίτι τους. Δεν είναι ανάγκη αυτά τα άτομα να γίνουν πρωταθλητές, ή όλοι να παίξουν εθνική. Η άσκηση όμως και ωμά να το πάρεις και μιλάω για το μπάσκετ συγκεκριμένα γιατί μπάσκετ παίζω, αυτό που κάνω μέσα στο παρκέ, μπρος – πίσω είναι μια κίνηση προσομοίωσης ενός πεζοδρομίου στο Ηράκλειο. Και όταν φτάσεις στο σημείο να κάνεις μιάμιση ή δυο ώρες προπόνηση θα δεις μια ανηφόρα στο Ηράκλειο και δεν θα σου κάνει εντύπωση, θα την ανέβεις εύκολα. Είναι ότι σου προσφέρει ο αθλητισμός, μια άσκηση που ιδικά σε εμάς επιβάλλεται. Και ιδικά το μπάσκετ με καρότσι, γιατί παίζεται με το καρότσι άρα γυμνάζεις και τις μυικές ομάδες που χρησιμοποιείς και στην καθημερινότητα».
Πόσο στοιχίζει ένα καρότσι για το κάθε αθλητή από τη στιγμή που κάθε αθλητής έχει το δικό του;
Μιχάλης: «Το κάθε καρότσι είναι στημένο βάση μετρήσεων που έχουν γίνει στον αθλητή που θα το χρησιμοποιεί (ιδανικά). Γιατί διαφέρει εκτός από την ανατομία και το είδος του τραυματισμού ή της αναπηρίας, οπότε λογικό είναι να είναι φτιαγμένο στα μέτρα του κάθε αθλητή. Με αυτό το δεδομένο το κόστος είναι γύρο στα 4000 ευρώ και ανεβαίνει. Το καρότσι που χρησιμοποιούμε μέσα στο παρκέ είναι διαφορετικό από αυτό της καθημερινότητας, αλλάζει η κλίση στις ρόδες, είναι πιο ανθεκτικό μιας και υπάρχουν επαφές».
Και κάθε πότε «ανακυκλώνονται» αυτά τα καρότσι. Πόσο αντέχουν;
Μάξιμος: «Όταν χαλάσει. Δεν υπάρχει κάποιος άλλος λόγος για να το αλλάξεις. Όταν είναι φτιαγμένο πάνω στον αθλητή και όταν είναι ικανοποιημένος ο αθλητής μπορεί να χρησιμοποιείται μέχρι να χαλάσει. Υπάρχουν ανταλλακτικά, στην ουσία το παίρνεις μια φορά και σε περίπτωση που χαλάσει και δεν υπάρχει τρόπος να φτιαχτεί το ξαναλλάζεις. Σε υψηλό επίπεδο το κρατάνε γύρο στην πενταετία, εδώ υπάρχουν καρότσια στην Ελλάδα που παίζουν και από το 1998. Γενικά αντέχει ένα καρότσι είναι έτσι ιδικά κατασκευασμένο για να αντέχει».
Στο Ηράκλειο υπάρχει κατάστημα που να πουλάει αγωνιστικά αμαξίδια, φτιαγμένα πάνω στον εκάστοτε αθλητή;
Μανόλης: «Στο Ηράκλειο είμαστε λίγο πίσω σε αυτό το κομμάτι. Δεν υπάρχει δυστυχώς η τεχνογνωσία. Εδώ στο Ηράκλειο τα καταστήματα με τα ορθοπεδικά απευθύνονται σε λιγότερο ενημερωμένο κοινό. Οι περισσότερο δεν ξέρουν ότι το καρότσι βγαίνει σε διάφορα νούμερα και για να πάρεις ένα καρότσι στα μέτρα σου πρεπει να κάνεις γύρω στις 15 μετρήσεις ώστε να είναι «custom» πάνω σου».
Φέτος στους Παραολυμπιακούς του Ρίο η Ελλάδα πήρε 13 μετάλλια, υπάρχει περίπτωση στην επόμενη Παραολυμπιάδα κάποιος από τους αθλητές σου να φορέσει το εθνόσημο και γιατί όχι να πάρει και ένα μετάλλιο;
Μάξιμος: «Εκπροσωπεί ήδη ένας παίκτης μου, το οποίο περιμένουμε να έρθει μόλις τελειώσει το κύπελλο, μιας και ακόμα παίζει αλλού. Σίγουρα υπάρχουν προϋποθέσεις για τα παιδιά που ξεκινάνε τώρα, το θέμα είναι κατά πόσο θα δουλέψουν, κατά πόσο έχουν όρεξη να γίνουν καλύτεροι. Πολλά παιδιά που θα παίξουν μπάσκετ με καρότσι δεν σημαίνει ότι έπαιζαν και μπάσκετ πριν. Αλλά από τη στιγμή που θα τους αρέσει και θα το αγαπήσουν είναι στο δικό τους το χέρι. Αν προσπαθήσουν και γίνονται συνέχεια καλύτεροι προπονούνται συστηματικά, τότε «ναι» οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει κάτι καλύτερο από το να παίζει μόνο στο τοπικό πρωτάθλημα και να παίξει στη εθνική ομάδα».
Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές δυνάμεις του μπάσκετ, το μπάσκετ με αμαξίδιο ξεκίνησε στην Αγγλία, γιατί πιστεύετε ότι «γεννήθηκε» εκεί;
Μανόλης: «Στις τρεις προ τελευταίες Παραολυμπιάδες, εκτός από την τελευταία δηλαδή (Ρίο, 2016) που το πήρε η Αμερική, το είχαν πάρει μια φορά η Αυστραλία και δύο φορές ο Καναδάς, που είναι αυτό που λες, όταν μιλάς για μπάσκετ σίγουρα το μυαλό σου δεν πάει σε αυτές τις χώρες. Στην Ευρώπη δυνατές είναι η Γερμανία που ούτε αυτή την λες μια ανεπτυγμένη χώρα στο μπάσκετ. Στην Αγγλία τώρα έτσι όπως ξεκίνησε γενικά έχουν ένα απίστευτο πρωτάθλημα έχουν μια απίστευτη οργάνωση πάνω στο συγκεκριμένο άθλημα, αλλά γενικά έχουν και μια απίστευτη αντιμετώπιση για τα άτομα με αναπηρία. Η νοοτροπία και του κράτους αλλά και των ανθρώπων είναι εντυπωσιακή. Και εκεί καταλαβαίνεις πόσο πίσω είμαστε εδώ στην Ελλάδα. Όταν για παράδειγμα, για να μπεις σ' ένα μουσείο στην Αγγλία σου λέει ότι το άτομο με αναπηρία θα πληρώσει εισιτήριο, ο συνοδός του δεν θα πληρώσει, που στην Ελλάδα είμαστε «ανάπηρος μπες τσάμπα». Δεν είναι έτσι. Αυτό μαρτυρά πολλά. Έχουν μια νοοτροπία δικαιοσύνης, σου παρέχουν αυτά που πρέπει, ιδικά το μπάσκετ με καρότσι έχει γίνει πολύ εμπορικό, με επαγγελματικές λίγκες κ.ο.κ.. Εδώ από την άλλη παλεύουμε μόνοι μας. Να βρούμε τα καρότσι μόνοι μας, να βρούμε τα χρήματα για τα καρότσι μόνοι μας, να βρούμε τους χορηγούς για την ομάδα μόνοι μας. Δεν πληρώνεται κανείς, το κάνουμε όλοι επειδή το θέλουμε. Γενικά προσπαθούμε να παραδειγματιζόμαστε από χώρες αντίστοιχου μεγέθους με την Ελλάδα στο συγκεκριμένο άθλημα, όπως η Τσεχία η Πορτογαλία, η Ιρλανδία που και σε αυτές τις χώρες τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζουν φοβερά προβλήματα και δεν είναι όλα... ρόδινα. Είναι σε λίγο καλύτερη κατάσταση από εμάς. Δεν ξέρω αν έχει να κάνει και αυτή η κρίση, αλλά μέσα στην κρίση αντί να κάνουμε βήματα προς τα μπροστά ή να παραμένουμε στάσιμοι, κάνουμε βήματα προς τα πίσω και δεν μιλάω πολιτικά προφανώς».
Παναγιώτης: «Και προ κρίσης όμως η σκέψη του ελληνικού κράτους ήταν, χτυπάς, δεν κάνω ένα κέντρο αποκατάστασης για να καλύψω όλους αυτούς και ειδικά εδώ στην Κρήτη. Και δεν είναι ότι θα σε καλύψει και θα σε πληρώνει, από τη στιγμή που θα σε καλύψει και θα σε αποκαταστήσει θα είσαι έτοιμος για να βγεις στην κοινωνία, να δουλέψεις, θα είσαι ένα παραγωγικό άτομο. Απλά προτιμάμε για κάποιον Α ή Β λόγο να τους πληρώνουμε και να τους κλίνουμε στα σπίτια και έτσι να λύνουμε το πρόβλημα, δεν είναι όμως έτσι. Είναι θέμα αντίληψης. Όταν οι περισσότεροι παραπληγικού, περιμένουν να γίνουν καλά από κάκωση νωτιαίου μυελού και λέει εντάξει εγώ δεν θα μάθω να οδηγώ, δεν θα μάθω να ντύνομαι, θα με ξυρίζει η μάνα μου, θα με ντύνει επειδή θα γίνω καλά και δεν υπάρχει ένας σε όλο τον πλανήτη να έχει γίνει καλά, τότε καταλαβαίνεις ότι είναι θέμα νοοτροπίας».
Βλέπω ότι εδώ είστε μόνο άντρες. Οι γυναίκες μπορούν να παίξουν μπάσκετ με αμαξίδιο, υπάρχει γυναίκα στην ομάδα σας;
Μάξιμος: «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια κοπέλα, η οποία είναι αρτιμελής και απλά θέλει να κάνει προπονήσεις μαζί μας. Θέλει να μας βοηθήσει. Είναι μικτό το άθλημα και μπορεί να αγωνιστεί μαζί μας. Αγωνιστικά συμφέρει την ομάδα να έχει μια γυναίκα στην πεντάδα της ή ένα παιδί λόγω του «classification », οπότε είναι ευπρόσδεκτες και οι γυναίκες και τα παιδιά και όλοι ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου».
Μου ανέφερες τα παιδιά και βλέπω ότι σε οποία διοργάνωση και αν έχετε συμμετέχει θέλετε τα παιδιά κοντά σας. Δεν φοβάστε και το ρωτάω αυτό γιατί πολλές φορές τα παιδιά μέσα στον αυθορμητισμό τους μπορούν να πουν κάτι που να μην ακουστεί πρέπον στα αυτιά σας;
Μανόλης: «Είναι συγκινητική η ανταπόκριση των παιδιών. Τα παιδιά βλέπουν το αμαξίδια σαν παιχνίδι, σαν ένα ποδήλατο, πάει πολύ γρήγορα και τους αρέσει. Το μεγαλύτερο κέρδος για εμάς είναι ότι αυτό το παιδί που θα ξαναδεί αμαξίδια στο δρόμο η στην τηλεόραση δε θα πάει το μυαλό του στην άσχημη εικόνα της αναπηρίας που του έχει φτιάξει η κοινωνία. Το μυαλό του θα πάει στα «2Αοράκια» σε αυτό που έζησε το συγκεκριμένο απόγευμα, που έκατσε στο αμαξίδιο και το δοκίμασε. Τα παιδιά είναι η μεγαλύτερη ελπίδα για να αλλάξουν τα στραβά των προηγούμενων γενεών. Είναι πηλός κανονικός και το βλέπουν χωρίς προκαταλήψεις χωρίς δεισιδαιμονίες, χωρίς τίποτα, το βλέπουν ακριβώς όπως είναι. Ένα παιχνίδι. Και εμείς ένα παιχνίδι παίζουμε, το μπάσκετ είναι ένα παιχνίδι. Μπορεί στην αρχή να φοβούνται να μην χτυπήσουν, το πως να πιάσουν τις ρόδες κτλ αλλά μόλις το μάθουν δεν σταματάνε να πηγαινοέρχονται και στο τέλος θα σου πούνε ότι ήταν πολύ ωραίο και δεν θα θέλουν να κατέβουν».
Παναγιώτης: «Τα παιδιά γενικά δεν έχουν αρνητική αντίδραση στο θέμα της αναπηρίας. Οι γονείς έχουν. Δηλαδή, τυχαίνει στο σούπερ μάρκετ να με συναντήσει παιδί με το γονιό του, το παιδί να ρωτάει μπαμπά γιατί κάθετε ο κύριος σε ποδήλατο και υπάρχει γονέας που θα του δώσει σωστή απάντηση, υπάρχει και γονέας που θα του δώσει μια απάντηση που λες μακάρι αυτό το παιδί να μην χτυπήσει ποτέ, γιατί τι αντιμετώπιση θα έχει από τον ίδιο του το γονιό».
Για να ξαναγυρίσω στο μπάσκετ, βλέπω τέσσερις παίκτες και έναν προπονητή μπάσκετ, ποιο είναι το ίδαλμα αυτών των πέντε ανθρώπων;
Μανόλης: «Τα ινδάλματα είναι πολλά στο μπάσκετ, στο δικό μας όπως και στον όρθιων. Υπάρχει ένας παίκτης που είναι ο Τζόρνταν του μπάσκετ με αμαξίδια και λέγεται Πάτρικ Άντερσον, ο οποίος είναι «ψηλός» 3 1/2 στο classification και είναι Καναδός».
Μάξιμος: «Τζόρνταν»
Μιχάλης: « Βαλεντίνο Ρόσι»
Σταύρος: «Σακίλ Ονίλ»
Παναγιώτης: «Ο πατέρα μου, ήταν παγκόσμιος πρωταθλητής στην Ελληνορωμαϊκή πάλι και από μικρός αυτόν θαύμαζα και μπασκετικό το Διαμαντίδη».
Ποιοι είναι οι στόχοι του ΑΣΚΑ Ηράκλειο;
Μάξιμος: «Πρώτος στόχος είναι να συμμετέχει στο πρωτάθλημα και να πάρει εμπειρίες από τις ομάδες που παίζουμε είκοσι χρόνια και μπάσκετ με καρότσι. Να πάρει ότι καλύτερο μπορεί να κερδίσει όποιον μπορεί. Το κύριο όμως είναι να έχει παίκτες, να έχει καλό κλήμα. Φέτος θέλουμε να δούμε πράγματα, τα οποία οι περισσότεροι από εμάς δεν τα έχουμε ξαναδεί, να μάθουμε κινήσεις, να μάθουμε παίκτες που παίζουν στην Ελλάδα, που έχει καλούς παίκτες και από εκεί και πέρα θα δούμε τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε στα χρόνια που θα ακολουθήσουν».
Μανόλης: «Γενικά σαν ομάδα έχουμε υψηλούς στόχους, αλλά θα ήταν χαζό να μιλάμε γι αυτούς από την πρώτη μας συμμετοχή στο πρωτάθλημα. Εγώ προσωπικά θα είμαι ικανοποιημένος αν δίνουμε το 100% του εαυτού μας σε κάθε παιχνίδι, είτε χάνουμε με 40 πόντους είτε κερδίζουμε εμείς με 30. το θέμα είναι να παλεύουμε όλα τα παιχνίδια. Πέρα από το ότι η ομάδα θα πάρει μέρος στο πρωτάθλημα κτλ, θα πρέπει να έχουμε σαν στόχο να αλλάξει και λίγο η κατάσταση όσων αφορά την κοινωνία και η αντιμετώπιση. Να έρθει ο κόσμος να έρθει στο γήπεδο και να έχουμε όσον το δυνατό περισσότερο κόσμο να μας υποστηρίζει, πράγμα που δεν το έχουν καταφέρει πολλές ομάδες στην Ελλάδα. Θέλουμε να είμαστε μια από αυτές».
Μου είπατε για τον στόχο της ομάδας, θα ήθελα και τον στόχο που έχει βάλει ο καθένας από εσάς για τον εαυτό του.
Μάξιμος: «Πέρα από τον ομαδικό στόχο θα ήθελα να πάμε και σε μια διοργάνωση και στο εξωτερικό και να παίξουμε εκεί. Είναι δύσκολο αλλά ποτέ δεν ξέρεις».
Μάνος: «Εγώ βλέπω μια άνοδο που με κάνει να βιάζομαι, εγώ αυτό που θέλω είναι να φτιάξουμε μια ομάδα που εμείς οι ίδιοι να είμαστε περήφανοι που παίζουμε σε αυτή και μια ομάδα που και ο κόσμος να χαίρεται γι αυτή. Να την αναγνωρίζει, γιατί έτσι θα αναγνωρίσει και την αναπηρία μας. Ξεκινώντας την ομάδα ποντάραμε στις δικές μας δυνάμεις, τώρα ποντάρουμε και στην ανταπόκριση του κόσμου. Περιμένουμε και θέλουμε τον κόσμο δίπλα μας».
Σταύρος: «Η ομαδα να πάει ψηλά και να την βοηθήσω όσο μπορώ. Εγώ είμαι εδώ για να βοηθήσω τα παιδιά μέχρι να βρεθούν νέοι παίκτες με αναπηρία. Και μέχρι να με θέλουν. Και το λέω αυτό γιατί και εγώ αντιμετωπίζω ένα είδος ρατσισμού και θα ήθελα να το αναφέρω. Και στη δουλειά και εκτός με ρωτάνε και μου λένε «τι δουλειά έχεις εσύ με αυτούς, γιατί πας και παίζεις με τους ανάπηρους;».
Μιχάλης: «Ο βασικός στόχος είναι να περάσει ένα κοινωνικό μήνυμα. Και να βγουν κάποια άτομα από το σπίτι τους και να ασχοληθούν με κάτι που τους γεμίζει. Εκείνος που είναι χτυπημένος και παίζει με αμαξίδιο θα φάει μια τούμπα και θα συκωθεί δεν είναι άρρωστος. Η κάποιος που είχε τον ίδιο τραυματισμό με εμένα και είναι ακρωτηριασμένος και μπορεί να φοβάται να περπατήσει όταν δει εμένα να τρέχω και να πέφτω να παίρνω τούμπες με το αμαξίδιο που συμβαίνει συχνά γιατί είναι άθλημα και σηκωθώ κανονικά σαν να μην συμβαίνει τίποτα, ε τότε μπορεί να μην ξεκινήσει μπάσκετ αλλά μπορεί να ξεκινήσει λίγο πιο δυναμικά ξανά τη ζωή του».
Παναγιώτης: «Επειδή είμαι ο «παππούς» της ομάδας και δεν ξέρω πόσα χρόνια θα αντέξω να παίζω, θέλω στα όσα χρόνια μου μένουν με την ομάδα να πάμε final-4 δεν λέω να το πάρουμε αλλά να πάμε».